Gümüşdere Beldesi Tarihçe
GÜMÜŞDERE(ADIS):
İL MERKEZİNE UZAKLIĞI:
Sivas ilinin kuzeyinde 45 km mesafededir
NÜFUSU:
1990 Sayımı: 2027
1997 “ : 2468
2000 “ : 2050
2007 “ :
KOMŞULARI:
Alahacı
Ovacık
Kurtlapa
Yakupoğlan
Yıldız
Kuzören
Olukman
İDARİ YAPI:
3 mahallesi bulunmaktadır.
Belediye Başkanı : Halil SELVİ
1. Gümüşova Mahallesi : Recep SARIKAYA
2. Şehitler Mahallesi : Hasan ULUDAĞ
3. Karşıyaka Mahallesi : Ömer KURT
ESKİ BAŞKANLAR: 1
992-1993 Mehmet ERYILMAZ
1994-1999 Mustafa GÖKMEN
1999-2004 Mehmet ERYILMAZ
2004 Halil SELVİ
EĞİTİM:
İlkokul 1950 yılında yapılmış olup 1990 yılında İlköğretim okuluna dönüştürülmüş 12 derslikli bir ilköğretim okulu mevcuttur. Öğrenci sayısı 370 tir. Beldede erkekler arasında okuma yazma oranı 55 yaşa kadar %95 civarında 55 yaş üstünde çok düşüktür. Kadınlar arsında okuma yazma oranı 35 yaşa kadar % 75, 35 yaş üstünde ise %10 seviyelerindedir. İlköğretimi bitiren öğrencilerin Liseye devam etme oranı düşüktür. İlköğretim okulu ortalama 35-40 ilköğretim mezun verirken Liseye devam eden öğrenci sayısı 5-10 arasında olmakta bunlarında yarısı dönem ortasında okulu terk etmektedir. Kızlarda Liseye devam etme oranı %1 seviyelerindedir. Bunun en büyük nedeni erken yaşta evliliktir. Aileler eğitimin önemini yeterince kavrayamamışlardır bu sadece Gümüşdere’nin değil tüm
“MERDER”
yöresinin en büyük sorunudur.
SAĞLIK:
Beldede sağlık ocağı 1983 yılında faliyete geçmiştir.Sağlık ocağı merkez konumundadır Kuzören ve Olukman köyleri sağlık ocağımıza bağlıdır. Bu köylerin tüm sağlık işlemleri Gümüşdere sağlık ocağı tarafından yapılır.Sağlık ocağında 1 Doktor,1 Hemşire , 1 Ebe bulunmaktadır.Sağlık Ocağı eski köy konağında hizmet vermektedir. 2006 yılında Avrupa Birliğine sunulan sağlık ocağı projesi kabul edilmiş, yer tahsisi ve ödeneği çıkmış ihale aşamasına gelmiştir. İhalenin yapılması ile 2008 yılında belde yeni bir sağlık ocağına kavuşmuş olacaktır.
EKONOMİK DURUM:
Halk çiftçilikle uğraşmaktadır. Nufus yoğun olduğu için ekilip biçilen arazi ve elde edilen ürün geçimlerini sağlamaya yetmemektedir. onsekiz yaşına gelen gençler büyük şehirlere giderek vasıfsız işçi olarak çalışmaktadırlar.Son yıllarda özellikle Muğla’nın Bodrum ilçesinde Taşocağı işletmeciliği yapmaya başlamışlardır. Belde sürekli göç vermekte halk Sivas ve diğer Büyükşehirlere gitmektedirler. Beldeden göç eden ailelerin çocukları sanayide marangozluk, mobilyacılık, mermercilik, oto tamirciliği vb gibi işler yapmaktadırlar. şehre göç eden ailelerin çocuklar lise ve yüksek tahsillerini yapmak için büyük gayret göstermektedir. Yurtdışında çalışan yaklaşık 30-35 aile mevcuttur fakat bu ailelerden birkaçı hariç yatırımlarını ve birikimlerini şehirde yapmaktadırlar. Beldede 3 Bakkal, 3 Kahvehane 1 adet benzinlik, 1 adet traktör tamirhanesi,1 adet hızarhane ve bir un fabrikası bulunmaktadır. Beldede herhangi bir yer altı zenginliği bulunmamaktadır.
GELENEK VE GÖRENEKLER:
Köyde görücü usulü ile evlenme yapılmaktadır. 17-18 yaşına gelen erkek çocukların aileleri 14-15-16 yaşlarındaki kızlara dünür giderler Allah’ın emri ile kız istenir, erkek nişanlısını ancak kaçamaklarla görebilir eğer aynı dönem okula gitmişlerse oradan tanır. Akraba evliliği fazla yoktur. Nişanlılık süresi genellikle bir yıl sürer bir yıl sonra düğün yapılır ataerkil bir aile yapısı mevcuttur gelin anne babanın oturduğu eve getirilir beraber oturulur. Erken evliliğin en büyük nedeni gelin kızın gözünü koca evinde açarak orayı benimseyip sahiplenmesi içindir. Düğün genellikle Cuma nazmını müteakip bayrak dikme ile başlar pazartesi sabah gelin alma ile biter.Düğünler davul zurna eşliğinde yapılır davetliler cumartesi ve Pazar günü düğüne yoğun olarak katılırlar.Pazar günü “damat çimdirme(yıkama)” ile en hareketli saatlerini yaşar damadı arkadaşları konvoy eşliğinde köyün kıyısına götürür kız evinden gelen elbiseleri giydirirler.Çevre köyden düğüncüler Pazar günü yoğun olarak gelirler ve toplu düğün yemeği verilir bahşişler yemek sonrası kurulan masada verilir veya damadın yakasına takılır. Aynı gün akşam kız evinde kına yakma ve saç tarama işlemi kız evinde yapılır. Pazartesi sabah konvoy eşliğinde gelin almaya gidilir konvoyla gelin baba evinden alınarak koca evine getirilir Yatsı namazına kadar damat gelini göremez yatsı namazından sonra dualarla damat gerdek odasına götürülür. Böylece düğün biter. Gelenekler arasında asker uğurlama vardır. Köyün askere gidecek gençleri bir iki ay öncesinden toplanırlar çevre köyleri gezerler, Çevre köylerde askere gidecek gençleri davet ederler bu olay son askerin uğurlanmasına kadar devam eder. Günlük köyde bir veya iki evde davet verilir askere gidecekler için. Askere giden gençler köyden dualarla uğurlanırlar.
EL SANATLARI:
Küçük elsanatları yapılmaktadır. Köyde birkaç evde halı tezgahı bulunmakta,1998-2001 yılları arasında açık kalan halı kursu öğrenci yokluğu nedeniyle kapanmıştır.Evlerde yün çorap heybe patik kilim vb. el sanatları yapılmaktadır.
YEMEKLERİ:
Beldede misafirler için genellikle gömbe denilen bir çeşit katmer yapılır. Sübüra, Patates mıhlaması, ekmekaşı, düğürcekaşı, yemlik kavurması, madımakaşı, turşu kavurması, Peskütan aşı en çok yapılan yemekleridrir. Halk kendi ekmeğini köy fırınlarında kendisi pişirmekte ve pişirilen ekmek yazın bir hafta kışın iki üç hafta yenmektedir.
BELDENİN SÜLALELERİ:
“Gözelmemmetgil, Çolakyağupgil, Bayraktargil, Çürüggil, Uzundurangil, Gınaşgil,Gaysellüğül,Geyikler,Gargagil,Gökmengil,Mollağil, Çerkezgil, Çolubalakgil, Keloğlangil, Apanlar, Yakuğil, Kösegil, Kalaycıgil, İbliğil, Cinaliğil, Mıstıklar, Tıkkagil, Selimler, Hızırgil, Eliağcagil, Sırtıboklar, Yüzbaşıgil Beldenin
ŞEHİTLERİ:
PKK terörüne iki şehit verilmiştir bunlar köy mezarlığında şehitlikte yatmaktadırlar
1.İbrahim BUDAK Turan Oğlu
2. Necmi GÜLTEPE Resul oğlu